
Döngüsel Ekonomi Nedir?
Döngüsel ekonomi, ürünlerin yaşam döngüsünün iyileştirilmesini amaçlayan bir üretim ve tüketim modelidir. Bu model ürünlerin tüm yaşam döngüsü boyunca meydana gelen atıkları en aza indirmeyi amaçlar.
Döngüsel ekonomi, üretim için ham madde kullanımından atık oluşumuna kadar olan süreçte sürekliliği ve çevrenin korunmasını odak alan bir ekonomi modelidir. Geleneksel veya lineer olarak bilinen ekonomi modeli ile kıyaslandığında “Al-Yap-At” yerine “Azalt-Yeniden Kullan-Geri Dönüştür” prensiplerini benimser.
Kısaca, döngüsel ekonomi, “Azalt-Yeniden Kullan-Geri Dönüştür” prensibiyle hareket eder;
1- Azaltmak /minimum hammadde kullanımı,
2- Yeniden kullanmak / ürünlerin ve bileşenlerinin maksimum seviyede yeniden kullanımı,
3-Geri dönüştürmek / hammaddelerin yüksek kalitede yeniden kullanımı.
Doğrusal Ekonominin Tehditleri
- Ürünlerin kullanımı sona erdikten sonra çöp olarak muamele görür ve genellikle yakılır veya düzenli depolama alanına gönderilir, bu da doğal kaynakların kaybına yol açar.
- Ürünlerin hem üretimi hem de taşınması, döngüsel ekonomide önlenebilecek kirliliğe ve yoğun enerji kullanımına yol açar.
- Bu model ilerleyen zamanlarda dünya nüfusunun giderek artması sonucunda insanların adeta kıtlık yaşaması, susuzluk, açlık, sağlık sorunlarıyla pençeleşmesi anlamına gelmektedir.
Döngüsel Ekonomi Neden Gereklidir?
Bitkiler, hayvanlar ve diğer canlı türlerinin yok olduğu bir dünyada tüm ekosistem risk altında demektir. Bu da salgın hastalıklara, açlığa, krizlere sebep olabilecek bir süreçtir ve geri döndürülmesi çok güçtür. Dahası, biyoçeşitlilik kaybının %90'ından fazlası doğal kaynakların çıkarılması ve işlenmesine dayanır, yani insan faaliyetleri sonucudur. Bu tehlikeyi bertaraf etmenin yolu, çevresel ve doğal kaynakların sürdürülebilir bir şekilde kullanılmasından geçmektedir, döngüsel ekonomi bunu amaçlayan sistemdir.
Aslında temel amacı kısaca şöyle de açıklanabilir; insanların hazır üretimden hazır tüketim alışkanlığını sona erdirerek geri dönüştürülebilir ürünler ortaya koymayı amaç edinen çevreci bir modeldir.
Neden Döngüsel Ekonomiye Geçmeliyiz?
Kaynakların ve ürünlerin değerinin mümkün olduğunca uzun süre korunduğu ve atık üretiminin en aza indirildiği döngüsel bir ekonomide, sürdürülebilir ve düşük karbonlu bir sistem oluşur. Döngüsel bir ekonomi, ayrıca, çevre üzerindeki baskıyı azaltmak, yeniliği teşvik etmek, istihdam yaratmak gibi faydalar da sağlar.